Luisteren - Gastblog van Susanne Groeneveld. Ik kan goed luisteren. Vind ik zelf… Maar ik ben nóg beter in vragen stellen. Hoe kan het ook ander als je daarmee al meer dan dertig jaar je boterham verdient? Maar soms ben ik té, aldus de dochters. Als ik bijvoorbeeld nieuwe vrienden en vriendinnen het hemd van het lijf vraag. ‘Zeg mam, het is geen interview….’ Of als ik alles wil weten van mensen die we op vakanties ontmoeten. Interesse noem ik dat. Maar de dochters vinden me vooral ... [Lees Meer]

“Puuuuuck, kom je naar beneden je vader staat op je te wachten!”. Het is dinsdagmiddag, wat betekent: tennisles. Papa vindt tennis misschien wel de leukste sport die er is en brengt mij dan ook standaard naar mijn les toe. Als we aankomen maakt hij altijd een kort praatje met de tennisleraar Peter. Als hij mij komt ophalen komt hij altijd tien minuten eerder, zodat hij nog een stuk van het afsluitende wedstrijdje kan zien. Ook vandaag loopt alles volgens schema. Na het praatje met Peter geeft ... [Lees Meer]

Zo’n jaar of 7 geleden zocht ze telefonisch contact. Ze was bezig met een coachopleiding en wilde zich gaan richten op verlies- en rouwbegeleiding. Via De Rugzak was ik bij haar in beeld, zij nog niet bij mij. Dat veranderde snel na onze eerste kennismaking. Ze deed mee aan een workshop ergens in die zomer. Een stukje van haar levensverhaal deelde ze met de groep. Toen ik in het voorjaar van 2011 een lotgenotengroep voor weduwen en weduwnaars wilde opzetten, vroeg ik haar met enige schroom of ze ... [Lees Meer]

Begin april krijg ik een mail met als onderwerp ‘herinnering’. Er hoort een gedicht bij. ‘Dag, ik verloor lang geleden op 4-jarige leeftijd plots mijn moeder en heb daar de rest van mijn leven veel last van gehad. Beetje boze stiefmoeder, nooit aangeraakt, weglopen bij vrouwen en veel therapie. Toch nu al 20 jaar bij Martine en twee geweldige dochters. Mijn eigen moeder komt vaak om de hoek kijken. Ik koester die gedachten.’ Waar ze was Wees stil zei een volwassene wees stil en huil ... [Lees Meer]

Op Facebook doe ik een oproep. Het artikel over diffuus verlies is in de maak. Ik geef een paar voorbeelden en vraag of mensen hierin iets herkennen. Ik vraag om reacties. Wellicht zijn er situaties, waar ik niet aan denk. Diezelfde avond komt er een uitgebreide reactie, niet via Facebook maar, niet zichtbaar voor anderen, via de mail. Ik mag dit verhaal naar buiten brengen, de schrijfster wil wel graag anoniem blijven. ‘In december 1987 hebben wij een tweeling gekregen, twee meisjes, ... [Lees Meer]

Al na de zomervakantie begint hij er over. Hoe moet dat straks met de Kerst? Met tranen in zijn ogen vertelt hij hoe het eerst was. Naast de zomervakantie was de Kersttijd voor hen beiden het hoogtepunt van het jaar. Samen bezochten ze tuincentra en zij was dagen bezig met het optuigen van de boom en het versieren van het huis. Hij hing de lampjes er wel in en zij deed de rest. Ze kookte graag en vond het fijn om lekkere dingen op tafel te zetten. Ze waren gelukkig samen en hadden niet veel ... [Lees Meer]

Enkele jaren geleden verloor hij zijn vrouw. Hij was gek op haar. Ze hadden een lang en gelukkig huwelijk. Nu besluit hij rouwverwerking te gaan doen. Omdat er nog steeds zoveel verdriet is om haar. Hij heeft een technische opleiding gehad en later ook leidinggevende functies. Tot nu toe kon hij alle problemen in zijn leven oplossen. Behalve dit. Rouwverwerking gaan doen; dat klinkt als een behandeling ondergaan en dan is het probleem opgelost. Helaas, zo werkt het niet. Ik heb geen toverstok ... [Lees Meer]

Ellen is 14 als ze haar moeder verliest aan kanker. Ze weet dat haar moeder ernstig ziek is, maar is er niet op voorbereid dat ze dood zal gaan. Toevallig hoort ze een opmerking van iemand die bij haar moeder op bezoek is: ’Ik ben blij dat ik haar nog heb gezien.’ Ineens dringt de onvermijdelijke realiteit tot Ellen door. Ze rent weg uit de ziekenhuiskamer. Het zal de laatste keer zijn dat ze haar moeder heeft gezien. In die nacht zal ze overlijden. Ook daarna heeft Ellen haar moeder niet meer ... [Lees Meer]

Depressie, het voelde voor mij als een grijze deken die zwaar over me heen lag en op me drukte.  Alsof ik een andere bril op mijn neus had dan in mijn gewone doen waardoor ik alles op een ander, negatieve manier zag en ervaarde. Ik kon niet blij zijn en niet meer genieten van de dingen waar ik anders wel plezier in had. Ik zag op tegen dingen als boodschappen doen, een verjaardag. Denken en doen werden trager. Kramp in mijn lijf, geen zin in eten. Vreemde, negatieve gedachtes popten zomaar op en ... [Lees Meer]

Op zondagmorgen 3 januari komt Leo Bormans met zijn ‘gelukskoffer’ binnenwandelen in het Boschhuis van Annemiek Schrijver.  Haar programma heeft een toepasselijke naam, ‘De verwondering’.  Ik ben al snel geboeid door de manier waarop Leo Bormans zijn boodschap uitdraagt.  Met de nodige Vlaamse relativering leeft wat hij zegt. Zo vertelt hij al 20 jaar een geluksdagboek bij te houden. Hij zoekt niet alleen naar drie geluksmomenten van de voorbije dag maar kijkt ook naar wat hij er zelf aan heeft ... [Lees Meer]

Boos is ze over wat ze allemaal zeiden. Haar man krijgt kanker en er komt een moment dat ze te horen krijgen dat er niks meer voor hem kan worden gedaan. Haar man is gesloten, zelf is ze open en kan zich goed uiten. In de lotgenotengroep van weduwen en weduwnaren, waar ze een jaar na zijn overlijden aan meedoet, moet ik haar soms wat afremmen. Er zijn ook vrouwen die niet zo makkelijk uit zichzelf praten. Die hebben juist een zetje nodig. Lastig heeft ze het gevonden dat haar man nergens ... [Lees Meer]

Onwillekeurig gingen mijn gedachten de afgelopen week naar perioden in mijn leven dat ik niet overliep van levenslust. Tegenstrijdig, want ik was op vakantie en had het erg naar mijn zin. Kamperen maakt me gelukkig want ik ben de hele dag buiten. Dankzij WIFI kreeg ik mee wat de zelfgekozen dood van Joost Zwagerman teweegbracht. Ergens las ik: ‘Creatieve mensen kennen 5 seizoenen: lente, zomer, herfst, winter en depressie.’ Creativiteit vraagt om bevlogenheid, passie, aangeraakt worden door ... [Lees Meer]

Ze maakt een afspraak voor een eenmalige wandelcoachsessie, een cadeautje aan zichzelf. Ze staat voor een keuze en wil daar graag eens met een buitenstaander over van gedachten wisselen. 61 jaar oud is ze, haar werk doet ze nog met plezier. Toch gaan haar gedachten het laatste jaar regelmatig naar stoppen met werken. Er zijn geen kinderen en haar man werkt om gezondheidsredenen al jaren niet meer. Naast echtgenote is ze ook zijn mantelzorger al voelt ze dat niet als een last. Intussen zijn we ... [Lees Meer]

Winnen is fijn, je stijgt even boven jezelf uit. Even een moment van glorie. Individueel,  als groep, als land zelfs. Ik denk aan alle euforie rond grote voetbalwedstrijden. Als je verliest is er op zijn minst teleurstelling. Is het een kunst om te kunnen verliezen? Ons leven is een doorgaand proces van winnen en weer verliezen, verbinden en loslaten, gevonden worden en verloren raken. Bij elke nieuwe verbinding identificeren we ons met rollen, functies en beelden over onszelf, onze ... [Lees Meer]

Weten waar je bij hoort en waar je vandaan komt geeft vastigheid, het zijn de wortels in je bestaan. Dat is de diepere waarde van werken met het levensverhaal. We zijn allemaal deel van een levensketting, familie, een groter geheel. Geschreven verhalen over mensen die niet meer leven kunnen daarin de kostbare eigen herinneringen aanvullen en verdiepen. Ik dank Juul dat ik haar verhaal mag delen.  Juul is op mijn pad gekomen toen ik mensen zocht om te interviewen over hun rouwervaringen. Samen ... [Lees Meer]