Loslaten – januari 2020

Het is niet de eerste keer in mijn leven dat ik iets los moet laten. Het zal ook niet de laatste keer zijn. Loslaten gaat gepaard met pijn, of ik wel of niet vrijwillig de stap zet.

Onlangs heb ik mijn blokfluit aan de wilgen gehangen. Ik wist, sinds de Parkinson-diagnose, dat dit moment zou komen. En toch kwam het sneller dan ik had gedacht en gehoopt.

Dit is het probleem: mijn vingers willen niet altijd meer zoals ik wil. De aansturing van de fijne motoriek hapert. Een gat op een fluit afsluiten is niet vanzelfsprekend meer. Een vinger hoog genoeg optillen ook niet. Beginnende artrose laat de wijsvingers wat naar binnen wijzen. Gevolg van dit alles: steeds meer tonen die vals klinken. Een tijdje denk en hoop ik met extra oefenen de anderen bij te kunnen benen. Tot er een samenloop van omstandigheden is.

Het frame dat ik al zo’n dertig jaar in mijn bovengebit draag, moet uitgebreid worden. Daarna is praten lastig en fluiten een tijdje nog lastiger. Mijn kleindochters hebben een muziek-projekt op school. Ik heb toegezegd dat ik bij allebei in de klas zal komen met mijn fluiten. De bas-, tenor-, alt- en sopraanfluit. Leuk, denk ik. De kleuters kunnen horen dat een langere fluit lager klinkt dan een kortere. Ik ben van plan op elke fluit een simpel kinderliedje te spelen. Het wil niet lukken. De tremor helpt niet echt en als er stress komt, wordt die alleen maar erger. Wat baal ik, als ik de kinderen en de juf moet laten weten dat ik niet kan komen. Op dat moment is het vooral lastig om anderen teleur te stellen. Gelukkig reageert de juf heel begripvol. Voor mijn kleinkinderen is het intussen gewoon dat oma ‘wiebelarmen’ heeft. Juf zegt tegen oudste kleindochter: ’Jammer he. Maar ik vind het ‘t ergste voor je oma. Weet je, mijn mama heeft ook wiebelarmen.’

Later moet ik Karin teleurstellen. Ze leidt al meer dan twintig jaar Quadruplum, het blokfluitensemble. Met Kerst is er een optreden in een verzorgingstehuis. Ze rekent hierbij op me. Ik had al laten weten dat ik besloten had om na de Kerst te stoppen. Voor mezelf was het Kerst-concertje ook een mooie afsluiter. Het mag niet zo zijn. Het lukt niet meer.

Pijn doet het. Stoppen met blokfluiten betekent stoppen met een hele lange tijd van samen met anderen muziek maken. Dat begon toen ik zo’n jaar of 9 was. Lang was het de blokfluit en met de blokfluit de speelgroep in Thorn, het witte Limburgse stadje. Ik ging zelf blokfluitles geven toen ik op de kleuteropleiding zat. Van mijn eerste zelf verdiende geld kocht ik een dwarsfluit. In Ell, het dorp waar ik opgroeide, ging ik bij het gemengde koor en zong en speelde een tijdje bij het jongerenkoor. Als kleuterleidster was zingen een vanzelfsprekend gegeven. Mijn blokfluit gebruikte ik elke dag.

Na mijn trouwen kwam ik in Brabant wonen. Over loslaten gesproken. Het was wennen, in verschillende opzichten. Het muzikale klimaat was er anders. Ik bofte; na de geboorte van onze tweede werd in Heeze een kamerkoor opgericht. Het bestaat nog steeds en ik heb er met ongelooflijk veel plezier gezongen. Intussen was ik aan huis begonnen met blokfluitlessen aan kinderen. Quadruplum kwam in beeld en ik ging meedoen. Ik bespeelde alle blokfluiten van groot tot klein. Behalve de sopranino, daar heb ik me nooit aan gewaagd. Er kwam een moment dat ik moest kiezen: zingen of blokfluiten. Het werd dat laatste.

Zelf muziek maken heb ik altijd fijner gevonden dan naar muziek luisteren. Samen muziek maken is fijner dan alleen muziek maken. Er kwam een moment dat ik me realiseerde: Ik kom altijd vrolijk thuis van een blokfluitrepetitie. Vanzelfsprekend groeit er een band met elkaar. We hebben lang elkaars lief en leed gedeeld. En we hebben veel gelachen. Dat laat ik allemaal achter. De band zal blijven maar zal anders, losser worden.

Afgelopen week heb ik in kleine kring afscheid genomen van mijn fluitmaatjes. Nog een keer napraten met wat lekkers voor bij de thee. Goed afronden hoort bij loslaten. De pijn is milder, het is goed zo. Voortaan zing ik voor en met mijn kleinkinderen.
Voor elke deur die dicht gaat, gaat er een nieuwe deur open. Ik heb er altijd op vertrouwd dat voor alles wat er op mijn pad komt, een juist moment is. En dat er eerst ruimte moet zijn.