Hoe onze weg door het leven zal lopen weten we niet en dat is maar goed ook. We hopen allemaal op liefde en geluk, op voorspoed. De realiteit vertelt een ander verhaal. In ieders leven is het er allebei, voorspoed en tegenslag, leven en ook de dood. Heel lang kan het ogenschijnlijk goed gaan. Waarom sommige mensen in korte tijd het een na het ander meemaken, kan ook ik niet begrijpen. Dat is de grilligheid van het leven, het overkomt je, je vraagt er niet om. Heeft het met noodlot te maken, toeval, is het voorbestemd? Vragen waar ik geen antwoord op heb. Het enige wat ik in kan brengen is dat je zelf de keuze hebt in het omgaan met dat wat je tegenkomt op jouw levenspad.
In mij komt het beeld op van het prachtige labyrint wat ik een tijdje geleden samen met een paar andere deelnemers aan Leven Beleven en Doorleven legde in de kas van Oogenlust. Doorleefde knoestige druivenstronken begrensden het pad. Het werd gelegd volgens een eeuwenoud patroon. Nee, een labyrint is geen doolhof. Je loopt erin en volgt gewoon het pad, je kunt maar een kant op. Altijd kom je uit in het hart, het midden. Je loopt als het ware de weg van buiten naar binnen. Buiten, dat is wat de buitenwereld van je ziet, je gedrag, je spreken, je overtuigingen. Binnen is je diepste wezen, je voelen, je innerlijke weten, je pijn en kwetsbaarheid, je diepste geluk, je ziel. Op de terugweg ervaar je het pad anders dan op de heenweg.
Het labyrint is een metafoor voor het levenspad. Je begint er op te lopen en volgt gewoon het pad. Soms maakt het een omweg en moet je een stuk terug. Het ene moment lijkt het veel langer te duren dan je denkt. Op een ander moment gaat het verrassend snel. Hoe je pad loopt is niet voorspelbaar. En welke obstakels kom je tegen onderweg? Als je op deze manier kijkt kun je zeggen dat de heenweg de weg is die je tot nu toe hebt afgelegd. Het hart is het nu. Daar kun je in liefde loslaten wat je niet meer dient. Oude ballast die je lang genoeg mee hebt gesjouwd. Overtuigingen die je belemmeren. Vanuit dat hart mag je iets meenemen voor je toekomst. Ik had allerlei voorwerpen uit de natuur in het hart gelegd. Symbolen voor hoop, verlangen, liefde, vertrouwen, moed.
Een andere manier om het labyrint te lopen is als ritueel bij veranderingen in je leven. Als je een kind krijgt, gaat samenwonen, bij het afscheid van een dierbare, als je stopt met werken of juist begint aan een andere baan. Of als je leven op een andere manier een andere wending krijgt. Labyrint-lopen is ook gekoppeld aan zoeken naar de zin van je leven. Al lopend stilstaan bij jouw bestemming.
De middag bij Oogenlust leidde tot mooie ontmoetingen met bekende en ook onbekende mensen. Een jong stel met een lief jongetje van 3 liep er samen. Mensen die een vraag hadden en die meenamen op de weg door het labyrint. Er kwamen verrassende ervaringen. Een vrouw van middelbare leeftijd samen met een vriendin. Ze vond de terugweg makkelijker dan de heenweg. Ze was zichtbaar ontroerd toen ik zei dat de terugweg staat voor haar toekomst. Een groepje van een oma, haar twee dochters en een kleindochter. Toen oma bij het hart was haakte ze af. ‘Ik word er helemaal dol van.’ Ze maakte een wat verwarde indruk. Later hoorde ik dat ze een tijdje geleden een zoon had verloren en dat ze begon te dementeren. Ze was zichtbaar de weg kwijt. Een meisje kwam tot drie keer terug. Ze was er de hele middag samen met haar moeder. De eerste keer had ze heel zorgvuldig een klein mooi steentje uitgezocht. Ik zei dat het een geluksteentje was. Ze kon het altijd bij zich dragen. Bv als ze op school een proefwerk had of als er iets naars was.
Dit voor mij dierbare gedicht had ik er opgehangen en ik merkte dat het veel mensen aansprak.
Vele wegen kent het leven, maar van al die wegen
is er één die jij te gaan hebt.
Die éne is voor jou. Die ene slechts.
En of je wilt of niet, die weg heb jij te gaan.
De keuze is dus niet de weg, want die koos jou.
De keuze is de wijze hoe die weg te gaan.
Met onwil om de kuilen en de stenen,
met verzet omdat de zon een weg
die door ravijnen gaat, haast niet bereiken kan.
Of met de wil om aan het einde van die weg
milder te zijn, en wijzer, dan aan het begin.
De weg koos jou, kies jij ook hem?
Hans Stolp naar Dag Hammarskjöld
Uit: Kijken met de ogen van je hart, Ten Have, 2004
Wil je ook eens een labyrint lopen? Wie weet kom je er deze zomer een tegen op je vakantie. In Vught ligt een labyrint in het gras bij Kloosterhotel Zin. In Wernhout bij Breda ligt het Maria-labyrint. Als je kijkt op Google kom je er nog veel meer tegen. Soms als mozaïek in kerken of in de vorm van een vingerlabyrint op een muur.