Weduwe of weduwnaar, zo wordt een man of vrouw genoemd waarvan de partner is overleden. Het maakt daarbij niet uit of je al veertig of vijftig jaar bij elkaar bent of dat dat tien of twintig jaar of misschien nog korter is. Als je op een bepaalde leeftijd komt, ligt de dood meer in de lijn van de verwachting. Maar wat is leeftijd? Mijn vader was 82 en toch overleed hij voor mijn gevoel te vroeg. Hij was nog jong van geest en lichamelijk behoorlijk actief.
De een overlijdt volkomen onverwacht. Aan een hartstilstand of herseninfarct b.v.. Of door een ongeluk. Of, wat ook gebeurt, hij/zij kiest zelf voor de dood. Er is geen afscheid, geen voorbereiden op wat komen gaat.
Een ander wordt ziek, er komt een moment dat de ziekte onomkeerbaar is, niet meer te genezen. Je kunt nog dingen af ronden, terug kijken op het samen geleefde leven. Samen dingen regelen voor als de ander er niet meer is. Misschien is er nog tijd om alles te zeggen wat je nog wilt zeggen, echt afscheid te nemen.
En dan sta je er alleen voor. Ook al weet je dat die tijd komt, de werkelijkheid is heel anders dan je het ooit voor kon stellen. Iemand vergeleek het met in verwachting zijn. Je fantaseert over hoe het zal zijn als je kindje er is, leest boeken, bereidt je er op allerlei manieren op voor. En toch weet je pas als je baby geboren is hoe ingrijpend je leven veranderd is. Ook hoe het is om een kindje te hebben. Hoe het voelt om vader of moeder te zijn.
Dood is iets waar we liever niet aan denken, laat staan dat we ons er op voorbereiden. Er is geen cursus voor net als bij zwangerschap. Wat dood is leren we tijdens ons leven. Mijn schoonmoeder overleed in augustus. Ze werd thuis opgebaard in haar eigen slaapkamer beneden. Ze lag er in haar zachtgele lievelingspyama onder een bloemen-dekbed. Bij haar bed stonden zonnebloemen uit de tuin. Terwijl de volwassenen dan eens binnen en dan weer buiten bij elkaar zaten om de dingen voor de uitvaart te regelen, liepen haar kleinkinderen in en uit. De deur naar haar kamer stond altijd open. Toen ze op de dag van de begrafenis in de kist gelegd werd, hielpen een paar kleinkinderen mee. Ze schroefden samen de kist dicht. Haar zonen en schoonzonen droegen haar zwijgend naar buiten. Samen met de hele familie bewezen we haar daarna de laatste eer.
In die dagen hebben de kinderen geleerd over de dood. Dat dood bij het leven hoort.
Wat ik vaak hoor van mensen die alleen achterblijven:”Ik had niet kunnen denken dat het zo zou zijn.” Op de informatieavond over de rouwgroep zei een weduwe heel terecht:”Alleen mensen die het zelf overkomt, weten hoe het echt is.”
Iemand zei: “Rondom mij ging alles verder alsof er niets gebeurd is, voor mij stond de wereld stil.”
Deze vrouw verloor haar partner van het ene op het andere moment:
“Rouwen is zo complex, soms ook zo vreemd. Soms, vaak, voelde ik helemaal niets. Ik vroeg me dan af of ik niet verdrietig hoorde te zijn. Het voelde zo vreemd. Alsof ik in een verkeerde film zat, naar mezelf keek vanuit een helicopter en er niet echt helemaal bij was. In mijn hoofd raasde het dan maar door. Heel vaak, zeker dat eerste jaar, dacht ik dat hij gewoon weer achterom kwam. Dat hadden de kinderen ook.”
En ook:“De eerste tijd vroegen mensen nog wel hoe het met me ging. Maar ja, hun leven gaat gewoon verder. Ik had behoefte aan iemand om mee te praten. Zeker na een half jaar. Mijn vriendinnen kenden het verhaal zo onderhand wel. Zelf was ik er nog lang niet mee klaar. Ik heb wel moeten zoeken om iemand te vinden.”
Als een partner wegvalt kan dat een heel groot gat slaan. Die partner kan op allerlei manieren veel voor je betekenen. Je maatje en je minnaar zijn; diegene waarmee je de alledaagse dingetjes bespreekt en ook je diepste gevoelens deelt. Als je kinderen hebt ben je samen vader en moeder. Hij/zij is degene waar je mee op vakantie gaat, die voor jou de vuilnis buiten zet, die bijhoudt wannneer iemand in de familie of vriendenkring jarig is, die je beschermt als je bang bent en je troost als je verdriet hebt. Enz..
Iemand zei het zo:” Op de duur zijn je tranen opgedroogd. Het eerste jaar heb ik me flink gehouden, in het tweede jaar heb ik erg veel gehuild. Ik wist, hij komt echt niet meer terug. Ik droom wel eens over hem. Dan vraag ik:”Kom nu maar naar huis, het is nu lang genoeg geweest.”.
Ik hoor vaak:”Ik wist niet dat het zoveel energie zou vragen. Het is hard werken. Je moet er alleen doorheen maar je hebt anderen zo nodig.”
Loesje zegt:”Liefde is geen zelfstandig naamwoord, het is een werkwoord”. Rouw is de achterkant van liefde, de andere kant van de medaille, de prijs die we betalen voor houden van. En rouwen is, of we het willen of niet, ook een werkwoord. Het hoort bij het leven, is een natuurlijk iets, rouwen is geen ziekte, maar het kan wel de nodige kruim kosten. En de dood komt naar onze begrippen vaak te vroeg.
Afscheid nemen
is met dankbare handen
weemoedig meedragen
al wat waard is
om niet te vergeten .
Ward Bruyninckx
Geef een reactie